Mgr Paolo Bizzeti, Apostolisch Vicaris van Anatolië (Ansa-Abaca/Burak Milli/Anadolu Agency)

Bizzeti: "laten we de Christenen van Turkije niet vergeten"

De aanval op een kerk in Istanbul op zondagochtend was slechts de laatste gebeurtenis "in de escalatie van geweld in de regio", die niet alleen Ankara en omgeving aangaat. De apostolisch vicaris van Anatolië spreekt.
Maria Acqua Simi

Er lijkt geen vrede te zijn voor christenen in het Midden-Oosten. Isis heeft de verantwoordelijkheid opgeëist voor de aanslag op zondag 28 januari in de Mariakerk in Sariyer, in Istanbul. Twee militieleden stormden plotseling gewapend de mis binnen en één gelovige werd gedood bij de schietpartij.

"Wat er is gebeurd zou geen verrassing moeten zijn gezien de escalatie van geweld in de regio. Christenen en andere minderheden worden echter dubbel gestraft omdat hun dagelijks leven ook niet gemakkelijk is. Er is een wijdverbreid wantrouwen jegens hen waar ze wonen en het lijkt erop dat weinigen, zelfs in het Westen, zich actief voor hen interesseren: niet de Europese regeringen, die vanwege geopolitieke kwesties en belangen de neiging hebben de andere kant op te kijken, en ook niet de leiders van landen in het Midden-Oosten. Het probleem is vandaag opnieuw opgedoken op een dramatische manier. Maar christenen zijn ook vandaag nog een belangrijke bron in het Midden-Oosten." Monseigneur Paolo Bizzeti, in 2015 door paus Franciscus benoemd tot apostolisch vicaris van Anatolië en expert op het gebied van Turkije, spreekt duidelijke taal. Hier is de christelijke aanwezigheid geleidelijk afgenomen en vertegenwoordigt nu slechts 0,2% van de bevolking, die overwegend islamitisch is.

In feite beschermt Ankara formeel de vrijheid van godsdienst, maar praktisch gezien hebben minderheden, zelfs onder moslims, weinig ruimte in de publieke sfeer. Dit wordt ook gedocumenteerd in het laatste rapport van Open Doors, waarin wordt uitgelegd hoe christenen bijvoorbeeld beperkte toegang hebben tot overheidsbanen, terwijl ze in sommige gebieden vaak verpletterd worden tussen de rivaliteit tussen het Turkse leger en Koerdische verzetsgroepen.

"Christenen in Turkije staan al tientallen jaren in de schijnwerpers, ook al is de situatie de laatste jaren rustiger geworden. Maar wat er zondag gebeurde was misschien onderdeel van een breder plan, als het waar is, zoals de regering in Ankara zei, dat er 25 terroristen zijn gearresteerd die plannen en plattegronden hadden en evenzovele aanslagen op andere kerken aan het plannen waren. Maar de belangrijkste kwestie is een andere. We hebben de neiging om alleen aan de christenen die hier wonen te denken als er iemand wordt vermoord, zoals pater Andrea Santoro, die op 5 februari 2006 in Trebizond werd vermoord terwijl hij in de kerk bad, of monseigneur Luigi Padovese, die op 3 juni 2010 in Iskenderun werd vermoord. Hoe komt het dat christenen in zoveel delen van de wereld het harde werk vergeten van deze broeders die moedig verder leven in het land van de heiligen Barnabas, Paulus, Thecla en de eerste gemeenschappen van Antiochië, Iconium, Efeze?"

De jezuïet twijfelt niet: "We moeten onze mentaliteit veranderen en ons bewust worden van de realiteit van minderheden in het Midden-Oosten. Een realiteit die alleen maar erger is geworden sinds de twee ongelukkige Golfoorlogen. De oproepen die Johannes Paulus II toen al deed, waren aan dovemansoren gericht, net als die van latere pausen. Ondertussen heeft de politiek de verdeeldheid alleen maar aangewakkerd. We kunnen geen olie op het vuur blijven gooien met halfslachtige politieke keuzes, waarbij we de kant kiezen van de ene factie tegen de andere en onze eigen kleine, specifieke belangen behartigen. Ik zeg dit ook tegen westerse machthebbers. We moeten onze blik verruimen: deze minderheden hebben het recht om in veiligheid en met echte autonomie te leven. Hoe kun je in vrijheid je geloof beleven als je geen toestemming hebt om een katholieke kerk of school te bouwen? De gelovigen die ik ontmoet zijn vaak bang, en na aanslagen zoals die van gisteren is dat meer dan begrijpelijk. Daarom vraag ik ook aan de christenen in het Westen om zich in te zetten voor verandering, zodat de mentaliteit van machthebbers verandert. We moeten bidden voor onze broeders die in deze regio's wonen, maar ook belangstelling tonen voor hun leven, proberen hen te leren kennen, de christelijke vluchtelingen verwelkomen die de Europese kerken om gastvrijheid vragen. Zij kunnen het geloof van allen op een onvoorstelbare manier verrijken."