Sporen van de christelijke ervaring - de vraag naar het menszijn

Het eerste hoofdstuk van "Tracce d'esperienza cristiana e appunti di metodo cristiano". (Sporen van chrìstelìjke ervarìng en opmerkingen bij de christelijke methode), Jaca Book, 1972, gepubliceerd in Litterae Communionis, najaar 1998.
Luigi Giussani

1. De ervaring van het mens-zijn

Na de langdurige omgang met Jezus, na de desillusie van Calvarië en het geheim van Pasen hadden de Apostelen nog maar weinig van Hem begrepen. Zo vroegen ze Hem nog enkele uren voor zìjn hemelvaart wanneer Hij het Rijk van Israël zou stichten. Daarbij dachten zij, zoals allen in die tijd, aan een wereldlijke en politieke heerschappij. "Toen zij eens bijeengekomen waren, stelden zij Hem de vraag: 'Heer, gaat u in deze tijd voor Israël het koninkrijk herstellen?"' (Hand. 1,5)

Maar als zij Hem niet hadden begrepen, waarom waren zij Hem dan toch gevolgd? Er waren tenslotte mensen onder hen, die vrouw, kinderen, huis, boten en netten, werk en winkel hadden verlaten. Waarom volgden ze Hem? Omdat Christus het middelpunt van hun aandacht was geworden. Hoe kon het zo ver komen?

Christus was de enige die heel hun menselijke ervaring begreep. Door datgene wat Hij zei voelden zij zich serieus genomen in hun behoeften; en waar deze behoeften onbewust en verward waren, bracht Hij deze aan het licht. Zo begonnen sommigen, die geloofden dat men alleen brood nodig heeft om te leven, te begrijpen dat "de mens niet van brood alleen leeft".

Christus trad tegenover hen op als een ander die onverwachts naar hen toekomt: Hij hielp hen en legde hun noden uit, Hij genas hen zelfs, als ze doof en blind waren; Hij gaf hen geesteljke hulp en gaf antwoord op hun diepste verlangens. Kortom: hij leefde binnen hun ervaring. Maar wat zijn hun ervaringen? Hun ervaringen, hun behoeften en verlangens zijn zij zélf, hun menszijn zélf.

Daarom bereikt Christus mij juist hier in mijn houding als mens, die op iets wacht, omdat hij weet dat hij behoeftig is. Hij is aan mijn zijde gaan staan en heeft zich aan mijn oorspronkelijke behoeftigheid aangeboden. Om Christus te ontmoeten moeten wij dus vóór alles ons serieus gaan bezighouden met het probleem van ons menszijn. Wij moeten ons allereerst openen voor onszelf, d.w.z. een interesse voor onze ervaringen aankweken en vol aandacht ons menszijn waarnemen: wij moeten beschouwen wat wij werkelijk zijn. Beschouwen wil zeggen: alles serieus nemen wat wij beleven, doordat men elk afzonderlijk aspect aangrijpt en heel zijn betekenis zoekt.
(...)